Prebiyotik ve Probiyotik Farkı

İsim benzerliğinden dolayı karıştırılmaya oldukça müsait bu iki kavram temelde birbirinden tamamen farklı faydalara sahip. En başta vücudumuz ve özellikle ikinci beynimiz olan bağırsak için oldukça yararlı bakteri ve liflerdir. Her ikisini de ayrı ayrı açıklamakta fayda var.

Prebiyotik Nedir?

Prebiyotikler, insan vücudunun sindiremediği bir tür lifdir. Basitçe söylemek gerekirse, prebiyotikler, bahçenizdeki gübreye benzer şekilde, bağırsaklarınızdaki iyi bakteriler için besindir. Bakteriler ve mayalar dahil küçük canlı mikroorganizmalar olan probiyotikler için gıda görevi görürler. Hem prebiyotikler hem de probiyotikler bağırsaktaki faydalı bakterileri ve diğer organizmaları destekleyebilir. Prebiyotik ne işe yarar sorusunu cevabı; bağırsak florasını olumlu yönde etkileyerek, bağırsak hareketlerini düzenlemekte, kalsiyum, magnezyum gibi minerallerin emilimini ve vücutta kullanım etkinliği arttırma görevini üstlenir. Prebiyotik lif sindirilmemiş ince bağırsaktan geçer ve büyük kolona ulaştığında fermente edilir. Bu fermantasyon işlemi, faydalı bakteri kolonilerini besler, sindirim sistemi hastalıkları riskini azaltan arzu edilen bakteri sayısını arttırmaya yardımcı olur. Bilimsel literatür , prebiyotik lif alımının artan bağışıklık, sindirim sağlığı, kemik yoğunluğu, düzenlilik, kilo yönetimi ve beyin sağlığını desteklediğini göstermektedir. Prebiyotikler, bazı meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar da dahil olmak üzere birçok lifli gıdada bulunur. prebiyotik içeren gıdaları sıralayalım;

• Soğan, sarımsak,
• Keten tohumu,
• Karahindiba yeşillikleri,
• Kuşkonmaz,
• Pırasa,
• Elma, muz
• Yulaf, arpa.

Probiyotik Nedir? Probiyotik Faydaları Nelerdir?

Probiyotikler, yeterli miktarlarda uygulandığında insan sağlılığına yararlı olduğu düşünülen canlı mikroorganizmalardır. Probiyotikler bağırsaktaki yararlı bakterileri arttırarak, zararlı bakterilerin sayısını azaltarak etkili olurlar. Bağırsak sisteminde iyi bakterilerin doğal dengesinin korumasına ve yenilemesine yardımcı olurlar. Enerjisini karbonhidratların fermantasyonundan sağlayan laktik asit bakterileri Lactobacillus, Bifidobacterium gibi yararlı-dost bakteriler olarak kabul edilir.

Aslında probiyotik ürünler eski çağlardan beri kullanılmaktadır. Eski Romalılar da bağırsak enfeksiyonlarında mayalanmış süt içilmesini önerirlerdi. Türkler ise yüzyıllardır yoğurt, kımız, kefiri hem beslenmek için hem de sindirim sistemi hastalıklarında kullanmaktadırlar. Bakıldığında son 20-30 senede probiyotikler bilim insanlarının ve tıp çevrelerinin ilgisini çekmeye başlamış, çok sayıda bilimsel çalışma yayınlanmakla birlikte araştırma çalışmaları halen devam etmektedir.

Probiyotik faydalarına en başta bağırsak florasını düzenlediğinden sindirim sistemi sağlığını iyileştirmesi ile başlayabiliriz. Bazı araştırmalar antibiyotik kullanımına bağlı ishallerin önlenmesinde probiyotik kullanımının yararlı olduğunu gösteriyor. Probiyotik Kullanımı mide rahatsızlığı, şişkinlik, gaz gibi etkileri önlemeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendirir.

Probiyotik İçeren Besinler

Dengeli, doğal, bol çeşitli ve sağlıklı yiyeceklerden oluşan bir diyet uygulayan insanlar bu gıdalar aracılığıyla aslında pek çok prebiyotik ve probiyotik alabilirler. Aşağıdakiler besinler probiyotik bakımından oldukça zengindir,

• Yoğurt,
• Kefir, ayran,
• Lahana, salatalık turşusu,
• Peynir,Gouda gibi fermente peynirler,
• Fermente Süt,
• Bir çok fermente gıda,

Probiyotik ve prebiyotik en başta söylediğimiz gibi aynı gibi görünen iki farklı kavram. Bir elmanın yarısı desek yanlış olmaz. En temel fark aslında tanımlamalardan da anlaşılacağı gibi prebiyotikler besin lifleridir, probiyotikler ise faydalı canlı organizmalardır. Prebiyotik tozları ısı, soğuk, asit veya zamandan etkilenmez.  Probiyotik bakteriler ise aktif olmak için canlı tutulmalıdır. Isı, mide asidi ile öldürülebilirler veya zamanla ölebilirler. Probiyotiklerden daha fazla faydalanabilmek için daha fazla prebiyotik besin tüketmek gerekir. Ancak bu şekilde bağırsaklarımızdaki bakteriler yeteri hızda çoğalabilirler. Bir başka deyişle, prebiyotikten yoksun kaldığımızda vücudumuzdaki faydalı bakteriler azalabilir. Kısacası probiyotik olmadan prebiyotik olmaz, prebiyotik olmadan da probiyotik görevini yerine getiremez. Her ikisinin düzenli alınması bağışıklık sistemimizi koruma açısından son derece önemlidir.

Kaynak: NCBI